۱۰ راهکار کاربردی برای بهتر درس خواندن
مطالعه، بخش مهمی از مسیر موفقیت در مدرسه، دانشگاه و آزمون‌های مختلف به شمار می‌آید. با وجود آنکه اکثر افراد از اهمیت درس خواندن آگاه‌اند، اما پیاده‌سازی روش‌های مؤثر برای مطالعه، همواره ساده نیست. این مسئله، چالشی رایج میان دانش‌آموزان و داوطلبان آزمون‌هاست. در ادامه، مجموعه‌ای از توصیه‌های کاربردی برای ارتقای کیفیت مطالعه و بهبود عملکرد در آزمون‌ها ارائه می‌شود.
۱. مطالعه در بازه‌های زمانی کوتاه و منظم
یکی از تصورات نادرست رایج آن است که برای یادگیری مطالب زیاد، باید ساعت‌ها بدون وقفه مطالعه کرد. در حالی که این روش، توانایی مغز در حفظ اطلاعات را کاهش می‌دهد. مطالعه در بازه‌های ۲۰ تا ۳۰ دقیقه‌ای، بازدهی ذهن را افزایش داده و موجب ماندگاری بیشتر مطالب در حافظه می‌شود.
۲. برنامه‌ریزی منظم برای زمان‌های مطالعه
برای آماده‌سازی ذهن جهت دریافت بهتر مطالب، پیشنهاد می‌شود زمان‌های مشخصی در هفته را به مطالعه اختصاص دهید. این تکرار زمانی به مغز کمک می‌کند الگوی مشخصی از تمرکز و یادگیری ایجاد کند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که مرور مطالب ظرف ۲۴ ساعت پس از یادگیری، احتمال به‌خاطرسپاری را تا ۶۰ درصد افزایش می‌دهد.
مطالعه پیش از خواب نیز توصیه می‌شود، چرا که در زمان خواب، مغز فرایند تثبیت و ذخیره‌سازی اطلاعات را به‌صورت فعال انجام می‌دهد.
۳. ایجاد ارتباط میان موضوعات مختلف
اتصال مفاهیم به یکدیگر، نه‌تنها موجب درک عمیق‌تر مطالب می‌شود، بلکه دسترسی به اطلاعات پیش‌تر آموخته‌شده را نیز آسان‌تر می‌سازد. به‌جای حفظ جداگانه‌ی مفاهیم، تلاش کنید آن‌ها را به سایر موضوعات درسی مرتبط کنید.
۴. استفاده از فلش‌کارت به‌جای بازخوانی صرف
یکی از عادت‌های رایج در میان دانش‌آموزان، مرور مکرر جزوه یا هایلایت کردن نکات کلیدی است؛ با این حال، پژوهش‌ها نشان می‌دهد که این روش چندان مؤثر نیست. استفاده از فلش‌کارت، مغز را به تفکر فعال وادار می‌کند و باعث درک بهتر مطالب می‌شود.
۵. تعیین هدف مشخص برای هر جلسه‌ی مطالعه
برای اثربخشی بیشتر بازه‌های مطالعه، بهتر است برای هر جلسه هدف مشخصی تعریف شود. به‌جای مطالعه‌ی گسترده‌ی چند موضوع مختلف، تمرکز خود را بر یادگیری یک مفهوم خاص بگذارید. این روش نه‌تنها موجب درک بهتر می‌شود، بلکه اعتمادبه‌نفس شما را نیز افزایش خواهد داد. همچنین، پاداش دادن به خود پس از رسیدن به هر هدف، می‌تواند انگیزه‌بخش باشد.
۶. توضیح مطالب به‌صورت شفاهی
یکی از مؤثرترین راه‌ها برای یادگیری عمیق‌تر مطالب، توضیح آن‌ها به دیگران است. حتی اگر فردی برای شنیدن توضیحات شما وجود نداشته باشد، باز هم می‌توانید مطالب را با صدای بلند برای خود تکرار کرده یا به‌صورت خیالی آن‌ها را تدریس کنید.
۷. تمرین با استفاده از سؤالات نمونه
اگر به آزمون‌های تمرینی مربوط به موضوع موردنظر دسترسی دارید، حتماً از آن‌ها استفاده کنید. این نوع آزمون‌ها، نقاط ضعف را مشخص کرده و موجب تقویت اعتمادبه‌نفس می‌شوند. نمونه‌سوال‌های سال‌های گذشته می‌توانند منابع مناسبی برای آزمون‌های تمرینی باشند.
۸. انتخاب فضای مناسب برای مطالعه
برای افزایش تمرکز و تثبیت مطالب در ذهن، بهتر است فضای مشخصی را به مطالعه اختصاص دهید. محیطی آرام و بدون حواس‌پرتی، مانند کتابخانه، اتاق شخصی یا یک کافه‌ی خلوت، می‌تواند عملکرد ذهن را بهبود بخشد. با تکرار مطالعه در این فضاها، مغز به‌مرور زمان آن مکان را با تمرکز و یادگیری مرتبط خواهد کرد.
۹. پرهیز از موسیقی‌های شلوغ هنگام مطالعه
اگرچه موسیقی می‌تواند حس آرامش ایجاد کند، اما نوع آن اهمیت دارد. موسیقی‌هایی با ریتم تند و کلمات زیاد، تمرکز را کاهش می‌دهند. در صورت تمایل به گوش دادن موسیقی حین مطالعه، توصیه می‌شود از قطعات بی‌کلام یا کلاسیک استفاده شود.
۱۰. دور نگه داشتن تلفن همراه حین مطالعه
از میان عوامل مختلفی که تمرکز را مختل می‌کنند، تلفن همراه از اصلی‌ترین موارد است. پیام‌ها و شبکه‌های اجتماعی می‌توانند بارها رشته‌ی افکار را پاره کنند. یکی از راهکارها، تعیین یک بازه‌ی زمانی برای مطالعه و عدم استفاده از گوشی در این بازه است. می‌توانید استفاده از تلفن همراه را به‌عنوان پاداشی برای پایان مطالعه در نظر بگیرید.
با به‌کارگیری این نکات، می‌توانید عادت‌های مطالعه‌ی خود را بهبود بخشیده و با آمادگی بیشتری در آزمون‌ها حاضر شوید. اجرای همین تکنیک‌های ساده، تأثیر چشم‌گیری بر عملکرد شما خواهد داشت.